Avrupa merkezli DMA, Apple dünyasında devasa farklılara neden olabilir
Avrupa Birliği, Digital Markets Act ya da kısaca DMA ile teknoloji şirketleri için yeni çizgiler sürüklüyor. Bu yeni yarıyıl Apple için de büyük farklılıklara gebe.
Avrupa Birliği, ilk ayrıntılı balakaları geçtiğimiz aylarda çıkan Digital Markets Act DMA mevzuatı ile Avrupa merkezli olarak teknoloji alanında antitröst başka bir deyişle tekelcilik karşıtı sağlam bir temel oluşturmak istiyor. İşte bu AB Meclisi tarafından kabul edilen yeni yarıyıl, Apple için devasa farklılıkları gerekli kılabilir. Tekerrür gündeme geldiği üzere DMA üzerinden Apple, iPhone ’larda üçüncü parti uygulama marketlerinin kullanılmasına izin vermek zorunda kalabilir. Buna ek olarak işletmenin iPhone ’lara App Store dışından uygulama yüklenmesine izin vermek zorunda kalabileceği de aktarılıyor.
Apple bu gidişatlara “büyük güvenlik tehlikelerine neden olur” diyerek itiraz ediyor ancak Avrupa ’da satış yapmaya devam etmek istiyorsa yeni yarıyıla uymak vaziyetinde bulunuyor. AKILB-C kararına uyacağını söylemesi gibi bu kararlara da mecburen breyin eğecek olan Apple, aktarıldığı kadarıyla potansiyel bu büyük farklılıkları hemen yapmak zorunda kalmayacak. Söylendiği kadarıyla bahsi geçen adımlar için işletmenin 6 Mart 2024 tarihine kadar zamanı olacak.
Kapsamlı olarak 2023 senesinde devreye alınması bilave edilen yeni yarıyılda yukarıyada da dediğimiz gibi gerçekten büyük farklılıklar kastediliyor. Üzerinden genel olarak geçmek gerekirse Avrupa ülkeleri DMA ile şimdiye kadar yaşanan meseleleri tek kalemde ortadan kaldırmayı istiyor. DMA sayesinde misalin minik teknoloji şirketlerinin büyük teknoloji şirketleri ile daha kolay biçimde rekabet edebilmesine imkân tanınacak. DMA kapsamında WhatsApp, Facebook Messenger ve iMessage gibi iletileşme servisleri de daha sarih hale getirilecek.
Açıklamaya göre Digital Markets Act ile beraber bu ismi geçen servisler birbirleriyle irtibat kurabilir / birlikte çalışabilir hale gelecek. Yeni yarıyılda ayrıca her üretici, harcayıcılara hürce arama motoru, dijital asistan ve tarayıcı seçme uğru tanınacak. Ayrıca iOS ve Android aygıtlar içerisinde ön yüklü olarak gelen her uygulamanın silinmesine zorunu olarak izin verilecek. Yeni yarıyılda hiçbir şirket Avrupa özelinde harcayıcıları katı olarak kendi platformu özelinde sınırlamayacak.
DMA ’nın bir kapsama alanı bulunuyor ve buna Google, Microsoft, Meta, Amazon, Apple ve Booking.com gibi çok rakamda firma dahil oluyor. DMA kapsamına en az 75 milyar euro piyasa kıymeti ve 45 bin faal kullanıcısı bulunan teknoloji firmaları giriş yapıyor. Bu şirketlerin belirlenen kaidelere uymaması vaziyetinde çok ama çok büyük parasal cezaların uygulanacağı belirtiliyor.
DMA sayesinde şirketler platformlarındaki içeriklerden hiç olmadığı kadar mesul hale gelecek. Yeni yarıyılda teknoloji / internet şirketleri yasa dışı içerikleri daha süratli kaldırmak zorunda kalacak. DMA ile platformlar kullanıcılara kullandıkları algoritmaların nasıl çalıştığını da sarih olarak anlatmak zorunda kalacak. DMA ile bireyler algoritmaların ne işe yaradığını, neleri kullandığını ve neye göre çalıştığını net olarak görebilecek.
Dev işletmelerin kendi ödeme sistemlerinden kurul alması sebebiyle üçüncü parti ödeme sistemlerinin herkese sarih olmasını da isteyen Digital Markets Act, makinelerdeki baz ekipman özelliklerinin de herkese sarih hale getirilmesini istiyor. Apple ’ın yalnızca kendisine özel bıraktığı iPhone ’lardaki NFC teçhizatı, bu karar ile beraber herkesin kullanımına açılacak gibi görünüyor.
DMA ile işletmelerin senelerdir kurduğu “ekosistem” yapısını Avrupa merkezli olarak ortadan kaldıracak ve makinelerdeki hemen her özelliği kullanıcı seçimine bırakacak olan AB, kâğıt üzerinde son kullanıcının ve minik işletmelerin verimine olacak adımlar atıyor.